Niveau 2 – Les 1: Zelfgerichtheid
Zelfgerichtheid is de oorzaak van heel veel van wat wij meemaken. Er staat een vers in Spreuken 13 dat je echt zou moeten opzoeken. Anders zou je het niet geloven, als je het niet in je eigen Bijbel zou lezen. Vers 10 zegt: “Only by pride cometh contention: but with the well advised is wisdom.” (King James Version)1 (HSV: ‘Overmoed geeft alleen maar ruzie, maar bij wie zich raad laten geven, is wijsheid.’
Veel mensen steigeren hierbij eerst en zeggen: ‘Wacht eens even, trots kan niet het enige zijn dat ruzie of twist veroorzaakt. Spreuken 17:14 zegt dat wedijver het begin van ruzie is, dus ruzie heeft meer oorzaken dan alleen trots. Het komt ook door wat die-of-die mij heeft aangedaan.’ Anderen zullen zeggen: ‘Je begrijpt het niet, dat komt gewoon door het soort persoon dat ik ben.’ Nee, de Schrift zegt dat alleen door trots ruzie of wedijver ontstaat. Het is niet maar een van de hoofdoorzaken, het is de enige oorzaak. Sommigen mensen gaan daar dus tegenin en zeggen: ‘Ik heb allerlei problemen en tekortkomingen, maar trots is daar niet bij. Als ik ergens last van heb is het een dergelijk laag zelfbeeld, dat niemand mij kan beschuldigen van trots.’
We moeten nu opnieuw definiëren wat precies trots is. Dat is niet alleen maar denken dat jij beter bent dan de rest. In de meest simpele bewoording is dat jezelf zien als het centrum van alles. Zelfgerichtheid is werkelijk de wortel van alle trots.
In Numeri 12:2 vielen Mirjam en Aäron, Mozes zuster en broer, hem aan en bekritiseerden hem vanwege een interraciaal huwelijk, zeggend: ‘Heeft de HERE soms uitsluitend door Mozes gesproken, heeft Hij ook niet door ons gesproken?’ De Schrift voegt er dan in vers 3 aan toe dat Mozes de nederigste of meest bescheiden mens was op het aangezicht van de aarde.2 In plaats dat hij zich beledigd voelde door wat ze zeiden, begon hij te bidden en deed zelfs voorbede voor hen. Als er staat dat Mozes de meest bescheiden mens op aarde was, sta er eens even bij stil en denk eens na. We weten niet precies hoeveel mensen er toen op aarde waren, maar het waren er zeker enkele miljoenen, en Mozes was de meest bescheiden mens van al deze mensen. Wat dit werkelijk een verbazingwekkende uitspraak maakt is, dat hijzelf degene was die dit opschreef!3
De meeste mensen denken dat als je werkelijk nederig of bescheiden bent, dat je het zelf niet in de gaten hebt. Dat is een verkeerd idee van wat in werkelijkheid arrogantie is. Trots is niet alleen maar denken dat jij beter bent dan anderen – het is zelfgerichtheid. Het is net als een stok met ‘arrogantie’ geschreven aan de ene kant en ‘laag zelfbeeld’ aan de andere kant. Beide zijn
1 Alleen de King James Version ondersteunt de nadrukkelijke uitleg die Andrew geeft, dat alleen door hoogmoed of trots wedijver of twist ontstaat. De dichtstbijzijnde vertaling in het NL de statenvertaling luidt: ‘Door hovaardigheid maakt men niet dan gekijf; maar bij de beradenen is wijsheid.’ Deze laat in tegenstelling tot de King James wél ruimte om te veronderstellen dat er ook een andere bron van ruzie en twist kan zijn. Andere NL vertalingen wijken nog verder af.
- NBV Numeri 12:3 Nu was Mozes een zeer bescheiden man – niemand op de hele wereld was zo
bescheiden als hij.
- De vijf boeken van Mozes!!
tegengestelde uitdrukkingen van hetzelfde, maar zijn dezelfde stok. Het is zelfgerichtheid. Het maakt niet uit of je denkt dat je beter bent dan anderen, of dat je minder bent dan anderen, je bent in beide gevallen zelfgericht. Alles wordt daardoor gefilterd. Een timide, schuw persoon is erg trots en zelfgericht, denkt alleen aan zichzelf. Het punt dat ik probeer te maken, is dat zelfgerichtheid de eigenlijke wortel is van alle trots, en als je dat koppelt met Spreuken 13:10, ‘Alleen door trots ontstaat ruzie’, zegt dit in feite dat het je eigen zelfgerichtheid is die ons boos maakt, niet wat andere mensen ons aandoen. Het is onze zelfgerichtheid die maakt dat wij zo reageren op wat andere mensen doen. Je zult nooit in staat zijn te voorkomen dat mensen je irriteren of kwetsen, dat kan gewoon gebeuren.
Geloof is niet bedoeld om andere mensen in bedwang te houden, maar om af te rekenen met de dingen die binnen in jou zijn. Het doet er dus niet toe wat andere mensen jou aandoen.
Toen Jezus werd gekruisigd, was Hij in staat zich te ontfermen over de mensen die Hem kruisigden en te zeggen: ‘Vader, vergeef hen, want zij weten niet wat ze doen.’ Hij had geen controle over die mensen, maar hield zichzelf in bedwang. Het is onze zelfgerichtheid die ons boos maakt. Jezus was hier niet voor Zichzelf gekomen, maar had de wereld zo lief, dat Hij hier voor óns kwam. Hij zorgde nog voor Zijn moeder terwijl Hij aan het kruis hing en gaf een van Zijn discipelen de opdracht voor haar te zorgen.
De oorzaak dat Jezus in staat was om te vergeven en in liefde te handelen – te midden van intense pijn, onrecht en alles wat op Hem af kwam – was, dat Hij niet zelfgericht was. Het is jouw eigen zelfgerichtheid die jou boos maakt, maar de Schrift zegt, dat je dood aan jezelf zou moeten zijn.
Als ik een lijk voor mij had liggen, kan ik het beledigen, schoppen, er op spuwen of het negeren, maar als het echt een lijk is, zal het niet reageren. De oorzaak waarom jij reageert op de manier zoals jij doet, ligt niet in de externe dingen, maar in wat binnen in jou zit.
Je zult nooit zo sterk in geloof staan dat je alle hindernissen uit de weg kunt ruimen en alles wat je irriteert of kwetst, maar je kunt wel jezelf aanpakken.
Je kunt tot het punt komen dat je Jezus tot Heer van je leven maakt en Hem, Zijn Koninkrijk en andere mensen meer liefhebt dan jezelf. Je zult merken dat als je dat doet en met jezelf afrekent, dat ruzie en twist in je leven zullen stoppen. Een van de grote sleutels om al deze dingen die God in je leven heeft gedaan toe te passen is, beseffen dat Hij je het koninkrijk niet heeft gegeven voor zelfzuchtige doeleinden. Hij heeft dit allemaal niet gedaan alleen maar om jou van alles wat je wilt te voorzien.
Je moet leren dat het pas in het ontkennen van jezelf en het verliezen van je leven is, dat je werkelijk gaat ontdekken waar het leven echt om draait. Pas als je andere mensen en God meer gaat liefhebben dan jezelf ga je de boosheid en gekwetstheid in je hart onschadelijk maken, en al die dingen die binnen in jou zijn. Ik bid dat God vandaag de enkele dingen die ik heb gezegd wil gebruiken om jouw hart te openen, en dat je gaat beseffen dat het je eigen zelfgerichtheid is, die jou kwetst. In plaats van de schuld ergens anders te leggen, moet je jouw verantwoordelijkheid aanvaarden, onder ogen zien en je vernederen voor God. En vraag Hem om in jouw leven te komen en Zichzelf in jouw leven groot te maken. Dat is de manier waarop jij in overwinning kunt wandelen.
Discipelschapvragen
- Lees Markus 9:33-34. Waarover ruzieden de leerlingen onderweg naar Kafarnaüm?
- Is dit een afspiegeling van de zelfgerichtheid in ons allen? Lees Markus 9:35. Volgens dit Schriftgedeelte: wat moet iemand doen die de eerste wil zijn?
- Leg gedetailleerd Jezus’ onderwijs uit in Lukas 22:24-27
- Lees Spreuken 13:10. Wat is de enige oorzaak van twist?
- Lees Galaten 2:20 Hoe zouden wij ons leven moeten leven?
- Lees Mattheüs 7:12 Wat is het tegengif voor zelfgerichtheid?
Bijbelverzen bij de vragen
Markus 9: 33 En zij kwamen te Kafarnaüm. En toen Hij thuis gekomen was, vroeg Hij hun: Waarover waart gij onderweg in gesprek? 34 En zij zwegen, want zij hadden onderweg met elkander erover gesproken, wie de meeste was.
Markus 9: 35 En Hij ging zitten, riep de twaalven en zeide tot hen: Indien iemand de eerste wil zijn, die zal de allerlaatste zijn en aller dienaar.
Lukas 22:24 –27 24 Er ontstond ook onenigheid onder hen over de vraag, wie van hen als de eerste moest gelden. 25 Hij zeide tot hen: De koningen der volken voeren heerschappij over hen en hun machthebbers worden weldoeners genoemd. 26 Doch gij niet alzo, maar de eerste onder u worde als de jongste en de leider als de dienaar. 27 Want wie is de eerste: die aanligt, of die dient? Is het niet, die aanligt? Maar Ik ben in uw midden als dienaar
Spreuken 13:10 King James Version Only by pride cometh contention: but with the well advised is wisdom.”4 (HSV: ‘Betweters maken ruzie, wie goede raad ter harte neemt, is wijs.’
Galaten 2: 20 Met Christus ben ik gekruisigd, en toch leef ik, (dat is), niet meer mijn ik, maar Christus leeft in mij. En voor zover ik nu (nog) in het vlees leef, leef ik door het geloof van de Zoon van God, die mij heeft liefgehad en Zich voor mij heeft overgegeven.
- AlleendeKingJamesVersionondersteuntdenadrukkelijkeuitleg,dat alleendoor hoogmoed oftrots wedijverof twistontstaat. De dichtstbijzijnde vertalingin het NL de HSV. Deze laat integenstelling totde King James wélruimte om te veronderstellendater ookeenandere bronvanruzie entwistkanzijn.AndereNL vertalingenwijken nogverder af.
Mattheüs 7: 12 Alles nu wat gij wilt, dat u de mensen doen, doet gij hun ook aldus: want dit is de wet en de profeten.